Lợi dưỡng quá nặng

08 Tháng Chín 201403:38(Xem: 5695)
LỢI DƯỠNG QUÁ NẶNG
Quảng Tánh

ni gioi ngay nay 2Ai cũng biết rằng, có thực mới vực được đạo. Dĩ nhiên, nếu thiếu thốn và khốn khó quá thì tu tập cũng bị trở ngại nhưng ngược lại đầy đủ và sung mãn quá đôi khi lại không phải là điều hay. Nhất là hành trình chứng đạt giải thoát thì luôn đi ngược với sự chấp thủ, cần phải xả ly và buông bỏ đến tận cùng. Nếu một hành giả chưa thành tựu A-la-hán, thiết nghĩ cũng rất cần tỉnh giác đối với cung kính và lợi dưỡng, vì đó thực sự là một chướng ngại.

“Lợi dưỡng quá nặng” không chỉ đơn thuần là chướng ngại đạo, khó có thể đạt được mục tiêu giải thoát của người xuất gia mà nó còn là một trong những tác nhân quan trọng khiến đạo pháp đi đến chỗ suy đồi, diệt vong. Theo các nhà nghiên cứu, một trong những nguyên nhân dẫn đến sự suy vong của Phật giáo Ấn Độ (trước khi bị đạo Hồi xóa sổ) là do chùa chiền và Tăng sĩ thời bấy giờ trở nên quá giàu có, “lợi dưỡng quá nặng” khiến các tệ đoan xuất hiện, làm suy yếu nghiêm trọng nội lực thanh tịnh của Tăng-già và làm xói mòn niềm tin của Phật tử.

Và điều này, Thế Tôn đã cảnh báo cho tứ chúng từ thuở xa xưa, khi Ngài còn tại thế:

“Một thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Lợi dưỡng quá nặng khiến người không đến được đạo Vô thượng Chánh chân. Vì sao như thế? Này các Tỳ-kheo, Đề-bà-đạt-đa ngu si kia nhận năm trăm nồi cơm của Vương tử Ba-la-lưu-chi (A-xà-thế) cúng dường. Nếu ông ta không cho, Đề-bà-đạt-đa ngu si trọn không tạo việc ác này. Vì Vương tử Ba-la-lưu-chi hàng ngày đem năm trăm nồi cơm đến cúng dường nên Đề-bà-đạt-đa mới khởi năm điều nghịch ác, thân hoại mạng chung sanh trong địa ngục A-tỳ. Do phương tiện này mà biết lợi dưỡng quá nặng khiến người chẳng đến được đạo Vô thượng Chánh chân. Nếu chưa sanh tâm lợi dưỡng, chớ nên sanh, đã sanh thì nên diệt đi. Như thế, các Tỳ-kheo, nên học điều này!

Bấy giờ các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.

(Kinh Tăng nhất A-hàm, tập I, phẩm Nhập đạo,
VNCPHVN ấn hành, 1997, tr.147)

Chính Đức Phật đã xác định, “lợi dưỡng quá nặng khiến người không đến được đạo Vô thượng Chánh chân”. Nghĩa là, sự thụ hưởng vật chất càng đầy đủ và sung túc bao nhiêu thì có nguy cơ xa rời đạo quả giải thoát bấy nhiêu. Vẫn biết, vật chất và lợi dưỡng tự thân nó vốn không có lỗi, chính tâm tham lợi dưỡng của con người mới là vấn đề.

Khi đời sống xã hội được nâng cao thì sự cúng dường của bá tánh ngày càng nồng hậu. Dĩ nhiên cúng dường thanh tịnh là một trong những việc công đức, là sự hộ trì Tam bảo. Nhưng không phải ai hay lúc nào cũng hội đủ duyên lành để cúng dường thanh tịnh, như pháp. Còn có không ít trường hợp cúng dường không thanh tịnh, ở người cúng, người nhận, hoặc cả hai, và kết quả của những việc ấy không phải đều là công đức hay hộ trì mà đôi khi còn mang đến sự tổn hại cho đạo pháp.

Ở pháp thoại này, Thế Tôn đã chỉ ra rằng, chính sự cúng dường hậu hĩ mà bất tịnh của A-xà-thế đã làm biến chất tu hành của Đề-bà-đạt-đa, khiến ông trở thành phản đồ, hại đạo. Vậy có nên chăng, cần thận trọng và giác tỉnh (thậm chí có thể khước từ) trước những sự cúng dường dễ dãi, ẩn giấu những dụng ý riêng. Cho nên, nhìn thấy chùa chiền phát triển nguy nga to lớn, người tu đông nhiều mà cho rằng Phật giáo hưng thịnh thì thật chủ quan, vì điều đó chỉ mới phản ánh được cái hình thức bên ngoài.

Phật giáo là một thiết chế ổn định và phát triển nhờ vào sự thanh tịnh cúng dường. Nhưng ngược lại, chính sự cúng dường và thọ dụng không thanh tịnh lại tiềm ẩn nguy cơ hại đạo, tạo ra những hiểm họa khó lường. Vấn đề là, người tu thay mặt Tam bảo thọ nhận của cúng dường thì cần giác tỉnh, luôn quán niệm “Nếu chưa sanh tâm lợi dưỡng, chớ nên sanh, đã sanh thì nên diệt đi”, xem lợi dưỡng chỉ là phương tiện thì mới không bị lợi dưỡng nhấn chìm, và có thể thảnh thơi làm lợi đạo, ích đời.

Quảng Tánh

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
06 Tháng Giêng 2016(Xem: 7469)
Biện tài hay biện tài vô ngại là một trong những phẩm chất cần thiết của vị sứ giả Như Lai. Biện tài có nghĩa là tài hùng biện, biện luận tài giỏi, khả năng nói các pháp nghĩa một cách khéo léo trôi chảy, thuyết pháp lưu loát, có sức thuyết phục người nghe.
16 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7212)
Chúng ta sinh ra trong cõi Dục nên nghiệp tham ái là bản chất của con người. Ái dục, luyến ái nam nữ có vị ngọt, có sức hấp dẫn và lôi cuốn mạnh mẽ.
07 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7660)
Đam mê là một cái thú đồng thời là cái tật của con người. Có thể nói rằng hầu hết những người làm nên cơ nghiệp đều bắt đầu từ những đam mê nhưng có không ít người cũng vì đam mê mà thân bại, danh liệt. Cuộc sống nếu thiếu đam mê sẽ nhạt nhẽo, vô vị và mất sinh khí. Vì thực ra, đam mê vốn không phải là tội lỗi nhưng vấn đề cần đặt ra với con người là đam mê cái gì, đam mê như thế nào?
01 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 8406)
Theo lời dạy của Thế Tôn: “Tại sao gọi đó là đuốc sáng? Nghĩa là đã dứt hẳn tham dâm, sân giận và ngu si”
29 Tháng Mười Một 2015(Xem: 5742)
Ai cũng biết câu “Gần đèn thì sáng”. Trong đạo cho đến ngoài đời, nếu gặp thầy hay và bạn tốt, chắc chắn sự nghiệp của chúng ta sẽ thăng tiến, cuộc sống sẽ gặp nhiều điều tốt lành. Thầy hay và bạn tốt chính là thiện tri thức. Nhưng với thực tế đời sống hiện nay, thiện ác lẫn lộn, thật giả khó phân, cũng không phải dễ biết ai là thiện tri thức để tựa nương.
17 Tháng Mười Một 2015(Xem: 5229)
Đạo Phật chủ trương “duy tuệ thị nghiệp”, không duy tín ngưỡng và thần quyền. Nhìn bức tranh Phật giáo lung linh sắc màu tín ngưỡng và thần quyền hiện nay, người có đạo tâm dù lạc quan đến mấy cũng trầm tư về tính hai mặt của phương tiện. Nói theo pháp phương tiện một cách quá đà, không khéo cũng rơi vào vọng ngữ.
06 Tháng Mười Một 2015(Xem: 4938)
Sau mỗi thời tụng kinh, người đệ tử Phật thường nguyện “Phật nhật tăng huy, Pháp luân thường chuyển”. Nguyện cho ánh sáng Phật pháp thường chiếu rọi soi sáng thế gian. Nguyện cho bánh xe Chánh pháp quay hoài để lời Phật được lưu chuyển cùng khắp.
21 Tháng Mười 2015(Xem: 5034)
Giáo huấn của Đức Phật thật rõ ràng, muốn thành tựu giải thoát an lạc thì cần từ bỏ, không thân cận, không “tham đắm pháp dục và lạc”, đồng thời “tu tập đạo chí yếu”. Người học đạo không thân cận hai pháp dục và lạc vì thấy rõ “Đây là pháp tầm thường ti tiện. Lại đây là trăm mối khổ não”.
15 Tháng Mười 2015(Xem: 5597)
Người hiện tướng đầu tròn, áo vuông nhưng thiếu vắng phạm hạnh, không có oai nghi, các căn không hộ trì, tâm ý tán loạn, các ác đủ cả… thì những vị này chỉ “tựa như Sa-môn” mà thôi.