Hỏi về giới thứ sáu bát quan trai là không trang điểm, không xoa hương và giới thứ năm không uống rượu

Giới thứ sáu Bát quan trai là không trang điểm, không xoa hương. Vậy ngày tu Bát quan trai, tôi có thể dùng sản phẩm khử mùi cơ thể cho lịch sự với đại chúng không? Trường hợp tự phát nguyện thọ Bát quan trai ở nhà, tôi có thể dùng kem chống nắng khi ra ngoài trời không? Trong đời sống hàng ngày, Phật tử thọ giới thứ năm không uống rượu. Xin hỏi uống rượu vang đỏ - một loại rượu nhẹ hiện nay được các nghiên cứu y khoa đánh giá cao trong việc cải thiện tiêu hóa, chống oxy hóa và tăng cường sức khỏe tim mạch - một cách chừng mực như thực phẩm chức năng nhằm bảo vệ sức khỏe, có phạm giới không?

ĐÁP:

Bạn Thái Phương thân mến!

Giới luật trong Phật giáo là phương tiện để trau dồi đạo đức, thiết lập tâm an định và phát huy tuệ giác nhằm thành tựu giải thoát. Tham dự khóa tu Bát quan trai, hành giả phải vâng giữ tám giới để bảo hộ cho thân tâm thanh tịnh, dễ dàng tiến tu. Giới thứ sáu Không trang điểm, xoa hương, ca-múa-hát và cố ý xem nghe, thuộc về nhóm giới hỗ trợ, nhằm ngăn chặn sự hướng ngoại, phóng dật, loạn động, khiến tham sân si dấy khởi.

Tổng quan về giới thứ sáu Bát quan trai, trang điểm bao gồm các phương diện làm đẹp cùng với mỹ phẩm, trang sức, trang phục đẹp đẽ, hợp mốt; xoa hương là dùng các loại nước hoa quyến rũ. Vì bản chất của con người là tham-ái-dục nên ‘trang điểm’ và ‘xoa hương’ sẽ thu hút sự chú ý, tăng sự gợi cảm và hấp dẫn, khiến mình và người đều động tâm, đãng trí, ái nhiễm; nói chung là khó tu nên Đức Phật ngăn cấm.

Về chi tiết, không trang điểm là hành giả không son phấn (mặt mộc tự nhiên), không trang sức (không đeo vàng, ngọc, kim cương quý giá; các vật bình thường như đồng hồ, nhẫn cưới, bông tai, xâu chuỗi… thì được), ăn mặc gọn gàng sạch sẽ (áo tràng lam hoặc y phục theo quy định của từng trụ xứ). Không xoa hương là không xức nước hoa, dầu thơm khiến người mê đắm. Còn các loại dầu gió (xanh, đỏ, trắng), các hương liệu thảo mộc trị bệnh, ngừa phong hàn cảm mạo đều được dùng.

Riêng đối với sản phẩm khử mùi cơ thể, tuy có hương thơm nhưng thiết nghĩ nó chỉ dừng ở mức độ giữ lịch sự, tôn trọng mà không quyến rũ mọi người. Do vậy người nào cơ thể nặng mùi, sợ ảnh hưởng đến đại chúng trong khóa tu thì có thể dùng. Trường hợp bạn tự phát nguyện thọ giới Bát quan trai ở nhà (trừ các sự duyên đặc biệt ra nên tu học cùng đại chúng), thiết nghĩ việc dùng kem chống nắng để bảo vệ da khi ra ngoài trời là điều bình thường.

Về giới Không uống rượu, chính xác là tất cả các loại rượu, bia, thực phẩm có cồn, chất gây say nghiện… đều không được dùng. Thực chất thì rượu bia vốn không có lỗi, lỗi ở người dùng khiến say nghiện không tự chủ được bản thân, tạo ra vô vàn ác nghiệp. Có điều, tuy cấm nhưng nếu bị bệnh mà cần uống thuốc rượu thì Phật cũng khai cho, được phép. Trường hợp này, trước khi uống phải xin phép đại chúng (nếu ở chung), xin Phật cho phép (nếu ở riêng). Đến khi hết bệnh hay xong liệu trình thì cần trình báo và chấm dứt.

Với rượu vang đỏ, tuy tốt cho sức khỏe và có nồng độ cồn thấp nhưng nếu dùng bừa bãi không kiểm soát liều lượng thì vẫn say nghiện và tệ hại như thường. Thiết nghĩ, chỉ trong trường hợp được bác sĩ khuyến nghị, cần uống với liều lượng nhỏ, thời gian nhất định thì người Phật tử có thể dùng. Trước và sau khi dùng cần trình bạch như đã nói ở trên, tâm luôn quán tưởng là đang dùng thuốc để trị bệnh. Không nên chủ quan, khinh suất khi vận dụng phương tiện này vì lẽ ‘cái này sinh thì cái kia sinh’. Nếu trong khi thọ dụng mà tâm ý khởi tưởng tham đắm thì cần tự trách và chí thành sám hối.

Hiện nay đất nước và dân tộc ta đang chịu nhiều hệ lụy bởi không ít người sa đà vào bia rượu. Người Phật tử giữ giới thứ năm Không uống rượu chính là trí tuệ và từ bi; thương bản thân và gia đình, yêu quê hương và đất nước. Vì vậy, chỉ trừ những trường hợp đặc biệt, còn lại Phật tử cần dõng mãnh nói không với rượu bia.

Chúc bạn tinh tấn!