Khoa học não bộ và thiền chánh niệm (sách)

17 Tháng Chín 201503:59(Xem: 11486)
KHOA HỌC NÃO BỘ & 
THIỀN CHÁNH NIỆM 
Quán Như Phạm Văn Minh 
Nhà xuất bản Văn Hóa Văn Nghệ 2015


Khoa hoc nao bo va thien chanh niem coverLỜI NÓI ĐẦU

Trong quyển Cơ Sở Khoa Học của Thiền Chánh Niệm, nội dung nhấn mạnh đến những phương pháp thực hành Chánh Niệm. Nội dung quyển này chú trọng đến những khám phá mới về vận hành của não khi thực hành Chánh niệm qua ánh sáng khoa học.

Quyển này không có ý viết cho đông đảo quần chúng Phật tử nhưng cung cấp cho một số Phật tử và các tăng ni trẻ những kiến thức mới nhất trong Khoa Học Não Bộ về Chánh Niệm. Tôi cố ý không dịch các từ ngữ não bộ và để nguyên tiếng Anh, xem chúng như là những tên riêng để các cư sĩ và tăng ni trẻ có thể Google trên mạng tìm thêm thông tin.

Viết về khoa học não bộ là một điều rất khó vì đề tài khô khan và nhiều chỗ trái ngược với kiến thức thông thường và nhất là đòi hỏi người đọc phải có kiến thức vững vàng về Chánh Pháp. Tôi chỉ cố gắng làm hết sức mình và thỉnh thoảng pha đôi chút trào lộng để độc giả thấy được ý của chư Tổ qua lời dạy ‘Bình thường Tâm thị đạo’. Thực hành Chánh pháp không có gì mầu nhiệm hay huyền bí cả, mà chỉ là một cách sống theo nguyên tắc đạo đức Phật giáo, Từ Bi và Trí Tuệ.

Để có một Tâm thanh tịnh, an nhiên, hạnh phúc và từ bi chúng ta phải cần thực hành Chánh niệm và bắt đầu từ hơi thở ra, hơi thở vào. Với lòng kiên trì, tinh tấn chúng ta có thể hoàn tất lộ đồ tỉnh thức và chấm dứt khổ đau. Đây là lộ đồ trực tiếp như từ ngữ dùng trong bản dịch Kinh Quán Niệm Hơi Thở của Thầy Minh Châu. Điều ngạc nhiên và thú vị là khi tôi thấy các nhà Khoa học Não Bộ dùng kiến thức để minh chứng cho những nguyên lý căn bản của Phật giáo từ Khổ, Vô thường, Vô Ngã đến Giới, Định Huệ, Tương tức tương hiện vân vân... như một Phật tử, chứ không phải là những nhà khoa học! Có thể gọi họ là những nhà khoa học Phật tử hay Phật tử có tinh thần khoa học, tùy chúng ta muốn nhấn mạnh đến yếu tố nào. Vào cửa Thiền bằng cánh cửa Vô Môn cũng tốt huống nữa là bằng triết lý hay nghệ thuật, nhưng nếu biết chúng ta có thể vào Thiền bằng cánh cửa khoa học lại càng tốt hơn. Một số người vẫn còn chưa thấy thuyết phục nên còn bán tín bán nghi. Tôi có nhắc lại lời của Đạo Nguyên, tổ phái Thiền Tào Động Nhật Bản, Đại nghi Đại ngộ, hay tinh thần của kinh Kalama, không chấp nhận bất cứ điều gì dù đó là truyền thống hay tín ngưỡng của đông người, nghĩa là không chấp nhận lòng tin mù quáng.

Tôi hy vọng là trong thời gian tới có nhiều Tăng Ni trẻ có dịp du học ở các nước Tây Phương và học thêm cách nhìn Phật giáo theo ánh sáng khoa học. Phật giáo Việt Nam có một đội ngũ tương đối hùng mạnh về các tạng Pali, Sanskrit, Hán và Việt. Trong tương lai gần, một đội ngũ tăng ni tạng Anh Ngữ cần được đào tạo nhanh chóng. Nếu được đi học chương trình Tiến Sĩ tạng Anh Ngữ, các tăng ni trẻ có thể khai thác rất nhiều đề tài để làm luận án, hơn là cứ lẩn quẩn nghiên cứu các đề tài trong nội điển. Đối với các cư sĩ trẻ, tôi mong ước họ sẽ nhận thấy Phật giáo là một viên ngọc quý đã được giới khoa học xác nhận và đừng làm người Cùng tử trong kinh Pháp Hoa đua đòi theo con đường tâm linh giả mạo.

Khoa hoc nao bo va thien chanh niem cover 2Tôi xin cảm ơn độc giả nào đã đọc ba tác phẩm của tôi từ Kinh Tế Phật Giáo, đến Cơ sở Khoa học của Thiền Chánh Niệm và tác phẩm này, Khoa Học Não Bộ và Thiền Chánh Niệm. Tác phẩm này bày tỏ lòng tri ân của tôi với các vị Thầy trong thập niên 70 đã dạy dỗ kho tàng Triết Đông, như Thầy Nguyễn Đăng Thục và Thầy Thiên Ân, và các vị Tôn túc trong phong trào Phật giáo từ năm 1963 đến năm 1966, trong công cuộc tranh đấu bảo vệ Đạo pháp và Hòa bình dân tộc. Đây cũng là lời sám hối đối với gia đình và bạn bè về những tổn thương về tinh thần trong thời gian tôi còn ‘túy sinh, mộng tử’.

Tác giả: Quán Như Phạm Văn Minh
Pháp danh: Quảng Trí




pdf_download_2
Khoa hoc nao bo và thien chinh niem


Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
15 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7220)
Quyển sách rất nhỏ này gồm những trích chọn một số lời dạy riêng về sự thiền tập. Nó gồm những trích đoạn nói riêng về thiền tập được trích từ những cuộc nói chuyện (pháp thoại) dành cho các Phật tử xuất gia và tại gia.
14 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 13047)
Trong ba tháng An Cư năm 2015 tại chùa Huyền Không Sơn Thượng, tôi có hướng dẫn tập thiền cho đại chúng gồm Tăng Ni, chúng điệu cùng một số cư sĩ. Trước mỗi thời toạ thiền như thế, thường là 45 phút, tôi có một pháp thoại ngắn từ 15 đến 20 phút, đôi khi dài hơn một tí, chỉ để giúp cho “hành giả” đi từng bước sơ cơ vào thiền tập một cách vững chắc.
25 Tháng Mười Một 2015(Xem: 9222)
Về Paritta: VTH dẫn một bài kệ (cả Pāḷi và Việt ngữ) có nguồn gốc Tích Lan rồi nhận xét: “Nội dung bài kệ cho thấy khắp thân thể và không gian xung quanh hành giả được bảo hộ bởi Phật, Pháp và Tăng. Do hình thức an vị giống như sự an vị các Tôn trong Mật tông Bắc truyền, một số học giả phương Tây xem đây như một thể loại “tantra” của Phật giáo Theravāda”. Sau đó hỏi tôi: “Người tu theo Pháp này có thực hành đúng theo tinh thần của Tứ Diệu Đế hay không?”
23 Tháng Mười Một 2015(Xem: 9486)
Thưa thầy con thấy trong 37 trợ đạo phẩm có pháp tứ như ý túc, thầy có thể nói cho con về pháp Tứ Như Ý Túc được không ạ? Pháp này hành trì như thế nào ạ?
20 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8539)
Thưa thầy, lúc trước thầy có hứa sẽ viết một bài về cách niệm Phật cho tới cận hành định rồi qua thiền minh sát, con và các bạn muốn học Phật chân truyền đang chờ mong (Mà làm sao biết mình niệm đã “tới bến” tức là đạt cận hành định, thưa thầy?)
19 Tháng Mười Một 2015(Xem: 11657)
Chúng tôi nhận được một số câu hỏi liên quan đến việc thực hành thiền. Để trả lời chung, chúng tôi giới thiệu đến quý đạo hữu bài pháp hành của Hoà thượng Giới Đức (Minh Đức Triều Tâm Ảnh) giảng trong khóa An cư năm 2015 tại chùa Huyền Không Sơn Thượng Thừa Thiên Huế và bài hướng dẫn thiền tập của Thiền sư Thanissaro Bhikkhu (bản dịch của Cư sĩ Nguyên Giác):
17 Tháng Mười Một 2015(Xem: 9824)
“- Cầu nguyện là một nhu cầu tâm linh rất phổ biến của loài người. Vì thế tất cả các tôn giáo như Ki tô giáo, Ấn giáo, Hồi giáo và luôn cả Phật giáo Tịnh độ tông ... đều cầu nguyện và cầu xin. Họ cầu nguyện và cầu xin vì họ tin là có Thần quyền thiêng liêng có quyền năng phò trì, cứu khổ, cứu nạn. Xin thầy vui lòng chỉ dạy cho con Phật tử Theavāda không tin có tha lực lực siêu phàm và như vậy khi họ bị tại ương, tật ách thì họ cầu nguyện ai???
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 6154)
Tôi xin được trình bày đến quý vị về kinh nghiệm của ba tháng thiền quán Vipassana, cũng như nêu lên một số vấn đề cho những bạn nào thích tìm hiểu, nghiên cứu về thiền quán.Thường thì mỗi khóa tu ba tháng như vậy có khoảng chừng một trăm người tham dự. Tất cả cùng phát nguyện giữ thinh lặng trong vòng ba tháng – chỉ được phép nói chuyện với vị thầy mỗi ngày khoảng 10 – 15 phút trong giờ trình pháp.
14 Tháng Mười Một 2015(Xem: 9283)
Sau ba tháng an cư, tôi có 32 pháp thoại hướng dẫn cho Đại chúng HKST tập thiền với những kiến thức và những dụng công cần thiết về định cũng như về tuệ. Thư Viện Hoa Sen đã liên tiếp đăng được 25 pháp thoại cùng 4 bài trả lời những câu hỏi của độc giả.
29 Tháng Mười 2015(Xem: 15607)
Sự hiện hữu của ta bao gồm thân và tâm. Ta cần quan tâm đến cả hai, dầu thiền là một hoạt động của tâm, chứ không phải thân. Những câu hỏi của người mới bắt đầu hành thiền là: “Tôi phải ngồi như thế nào?” “Làm sao để không bị đau khi ngồi?”