Hãy làm cho chúng chạy mất

18 Tháng Năm 201503:29(Xem: 5792)

HÃY LÀM CHO CHÚNG CHẠY MẤT
Patrul Rinpoche (1808-1887)
Bản dịch Anh: Patrul Rinpoche. Chase them away.
Translated by Herbert V. Guenther  
Bản dịch Việt: Đặng Hữu Phúc

HÃY LÀM CHO CHÚNG CHẠY MẤT
*1

Khi con chó già này nằm độc cư
Sau khi nghe các lời nói của Vị Thủ Hộ Thế Giới đáng tin tuyệt đối,
Hắn có ham muốn nói giống như thế .

*2
Khi tôi lần đầu gặp vị Thầy Tối Thượng của tôi,
Tôi cảm thấy tìm được cái mà tôi muốn 
Giống như một lái buôn tới được đảo vàng:
Tôi định nói tôi tu học và khảo sát nhiều chủ đề. 
Về sau khi tôi gặp vị Thầy Tối Thượng của tôi, tôi cảm thấy gặp nguy hiểm
Giống như một tội phạm đối diện vị thẩm phán:
Tôi định nói tôi nhận các khiển trách giận dữ chính đáng.
Nếu giờ đây tôi gặp vị Thầy Tối Thượng của tôi,
Tôi cảm thấy gặp một người đồng đẳng
Giống như các con chim bồ câu ngủ trong một ngôi chùa:
Tôi định nói tôi giữ một khoảng cách cho tôi.

*3

Khi tôi lần đầu nghe các chỉ dẫn tu tập, 
Tôi cảm thấy muốn thực hành chúng ngay lập tức 
Giống như một kẻ đói khát vồ lấy thức ăn:
Tôi định nói tôi trải nghiệm nó. 
Về sau khi tôi nghe các chỉ dẫn tu tập, 
Tôi cảm thấy một tính không xác thực lớn lao
Giống như các lời tiếng được nói từ xa xôi:
Tôi định nói tôi không buông bỏ các khái niệm.
Giờ đây khi tôi nghe các chỉ dẫn tu tập, 
Tôi cảm thấy ghê tởm 
Như một kẻ bị ép nuốt lại các thứ mà mình đã nôn mửa:
Tôi định nói tôi không còn ham muốn nêu lên các câu hỏi.
*4

Khi tôi lần đầu sống độc cư, 
Tôi cảm thấy tâm trí thung dung thoải mái 
Giống như một kẻ lữ hành tới được nhà mình:
Tôi định nói tôi thích thú với sự cư lưu của tôi. 
Về sau khi tôi sống độc cư, 
Tôi cảm thấy tôi không có khả năng cư lưu 
Giống như một thiếu nữ đẹp sống chỉ có một mình: 
Tôi định nói tôi thường đến và đi.
Giờ đây khi tôi sống độc cư, 
Tôi cảm thấy độc cư là một nơi chốn cư lưu tốt đẹp
Giống như một con chó già sắp chết dưới một nơi chở che: 
Tôi định nói là gói liệm thi hài để tống khứ một kiếp người .

*5

Khi tôi lần đầu nghĩ về linh ảnh thị kiến,
Tôi cảm thấy quá hoan hỉ khi nó tăng trưởng cao vời thêm
Giống như một con chim nóng lòng tìm kiếm cái tổ của nó :
Tôi định nói linh ảnh thị kiến ban tặng lời khuyên tốt đẹp.
Về sau khi tôi nghĩ về linh ảnh thị kiến,
Tôi cảm thấy bị lạc lõng
Giống như một kẻ tới một ngã tư đường:
Tôi định nói do bởi thế mà tôi tiếp tục lặng thinh. 
Giờ đây khi tôi nghĩ về linh ảnh thị kiến, 
Tôi cảm thấy cái đầu tôi quay cuồng
Giống như một ông già kể các câu chuyện cho bọn trẻ con:
Tôi định nói tôi không tin linh ảnh thị kiến.

*6

Khi tôi lần đầu nghĩ về thiền định,
Tôi cảm thấy thích thú với hoan hỉ và hạnh phúc nó đem tới
Giống như cuộc hội ngộ của một nam và nữ tính tình tương tợ  : 
Tôi định nói tôi thưởng thức hương vị tinh hoa của thiền định. 
Về sau khi tôi nghĩ về thiền định,
Tôi cảm thấy bị mệt nhoài và chán ngán 
Giống như một kẻ yếu đuối bị một gánh nặng đè bẹp : 
Tôi định nói do bởi hiện tượng trong thiền định có tính biến dịch .
Giờ đây khi tôi nghĩ về thiền định,
Tôi cảm thấy nó không kéo dài được một sát na
Giống như một cây kim đứng cân bằng trên một hòn đá :
Tôi định nói tôi không còn ham muốn thiền định.

*7

Khi tôi lần đầu nghĩ về cách cư xử,
Tôi cảm thấy bị ngăn chặn bởi các điều phải dè dặt
Giống như một con ngựa hoang bị thắng yên cương để kéo xe :
Tôi định nói tôi phô diễn cách cư xử. 
Về sau khi tôi nghĩ về cách cư xử 
Tôi cảm thấy tự do làm cái mà tôi thích
Giống như một con chó già tụt thoát khỏi trói buộc của cái cọc:
Tôi định nói là các điều phải dè dặt đang trơn tuột mất . 
Giờ đây khi tôi nghĩ về cách cư xử, 
Tôi cảm thấy nó không quan trọng
Giống như một kẻ bán dâm không còn nỗi xấu hổ :
Tôi định nói do bởi không có hạnh phúc cũng không có khốn khổ.

*8

Khi tôi lần đầu nghĩ về mục tiêu, 
Tôi cảm thấy thành tựu của mục tiêu là một cái gì giá trị
Giống như một kẻ dối gạt đang khen ngợi món hàng hắn rao bán
Tôi định nói tôi có các kì vọng và ham muốn lớn lao.
Về sau tôi nghĩ về mục tiêu,
Tôi cảm thấy nó là một cái gì xa xôi quá 
Giống như đại hải trải rộng từ đây tới kia  :
Tôi định nói tôi chỉ có một chút hồi hướng nhỏ nhoi gửi tới người khác .
Giờ đây khi tôi nghĩ về mục tiêu, 
Tôi cảm thấy tôi không có một phương tiện nào cả 
Giống như một kẻ trộm khi đêm đã hết :
Tôi định nói tôi cắt bỏ tất cả các kì vọng .

*9

Khi lần đầu tôi giảng Pháp,
Tôi cảm thấy tôi thông minh và quan trọng
Giống như các thiếu nữ đẹp trang phục nhiều màu sắc diễn hành phố chợ :
Tôi định nói tôi ham muốn giảng Pháp.
Về sau khi tôi giảng Pháp ,
Tôi cảm thấy quen thuộc với bất kì chủ đề nào
Giống như một ông già kể đi kể lại những câu chuyện đã mòn vẹt :
Tôi định nói tôi nói dài và nói dai. 
Giờ đây khi tôi giảng Pháp, 
Tôi cảm thấy vượt quá các giới hạn của tôi
Giống như một ác ma bị các thần chú tấn công liên tục:
Tôi định nói tôi tự thấy vụng về lúng túng.

*10

Khi tôi lần đầu tham dự các cuộc tranh luận , 
Tôi cảm thấy hình thành danh tiếng bản thân 
Giống như một kẻ khởi kiện một kẻ đối nghịch hung hăng dễ ghét :
Tôi định nói tôi tạo lối thoát cho sự phẫn nộ chính đáng.
Về sau khi tôi tham dự các cuộc tranh luận,
Tôi cảm thấy đang tìm kiếm ý nghĩa xác định 
Giống như một thẩm phán lương thiện tìm kiếm một nhân chứng thật thà:
Tôi định nói tôi tập trung khả năng của chính mình . 
Giờ đây khi tôi tham dự các cuộc tranh luận ,
Tôi cảm thấy rằng bất kì điều gì được nói sẽ
Giống như một kẻ dối gạt lang thang khắp miền quê: 
Tôi định nói do bởi thế mọi sự vật, mọi chuyện cũng ổn thôi .

*11

Khi tôi lần đầu viết các luận giải
Tôi cảm thấy từ ngữ sinh khởi tức thời 
Giống như các thành tựu giả viết chứng đạo ca 
Tôi định nói nó đến từ tự nhiên 
Về sau khi tôi viết các luận giải 
Tôi cảm thấy tôi đang ép buộc các từ ngữ đứng chung với nhau
Giống như một nhà thơ lão luyện đang tô điểm các bài thơ của mình:
Tôi muốn nói tôi diễn tả các sự vật thành thiên kiều bá mỵ .
Giờ đây tôi viết các luận giải 
Tôi cảm thấy một sự tào lao 
Giống như một kẻ không trải nghiệm mà vẽ một bản đồ lữ hành:
Tôi định nói thôi đừng uổng phí giấy mực nữa . 
*12

Khi tôi lần đầu tụ hội với các bạn thân, 
Tôi cảm thấy có một sự tranh đua 
Giống như các thanh niên gặp nhau trong một cuộc thi bắn cung:
Tôi định nói là có yêu và ghét .
Về sau khi tôi tụ hội với các bạn thân, 
Tôi cảm thấy hoà đồng với tất cả mọi kẻ mọi người
Giống như các kẻ bán dâm tới một hội chợ phù hoa: 
Tôi định nói là tôi có nhiều bạn. 
Giờ đây khi tôi tụ hội với các bạn thân, 
Tôi cảm thấy tôi không thể thích hợp với một nhóm người không còn tính cá biệt
Giống như một tên hủi liều mình đi vào một đám đông:
Tôi định nói nói là tôi cư lưu một mình .

*13

Khi tôi lần đầu thấy sự giàu sang,
Tôi cảm thấy niềm hoan hỉ phù du
Giống như một đứa trẻ thu hái các bông hoa:
Tôi định nói tôi không thu thập tích trữ các thứ giàu sang và sang giàu. 
Về sau khi tôi thấy sự giàu sang, 
Tôi cảm thấy chẳng bao giờ là đủ
Giống như rót nước vào một cái bình đáy đã rạn nứt:
Tôi định nói tôi cố gắng sơ sơ để đạt một cái gì mà thôi. 
Giờ đây khi tôi thấy sự giàu sang, 
Tôi cảm thấy nó là một cái gánh quá nặng nề
Giống như một kẻ ăn mày già mà có quá nhiều con cái: 
Tôi định nói tôi hoan hỉ thấy mình chẳng có gì cả.
*14

Khi tôi lần đầu thuê mướn các kẻ phụ tá và các kẻ tôi tớ
Tôi cảm thấy phải giao cho chúng nhiều việc 
Giống như các công nhân thuê mướn xếp thành một hàng: 
Tôi định nói tôi có các ý định tốt đẹp. 
Về sau khi tôi thuê mướn các kẻ phụ tá và các kẻ tôi tớ,
Tôi cảm thấy sự độc lập của tôi đang lạc mất 
Giống như các nhà sư trẻ em đang hầu hạ các nhà sư trưởng thượng:
Tôi định nói tôi làm ngừng các liên hệ với sự vật. 
Giờ đây khi tôi thuê mướn các kẻ phụ tá và các kẻ tôi tớ, 
Tôi cảm thấy bất kì cái gì tôi có cũng bị lạc mất 
Giống như một con chó chuyên ăn trộm đã lọt được vào nhà mình: 
Tôi định nói là tôi một mình làm mọi việc.

*15

Khi lần đầu các đệ tử đến, 
Tôi cảm thấy mình quan trọng 
Giống như một kẻ tôi tớ chiếm ghế ông chủ : 
Tôi định nói tôi làm xong công việc một cách tốt đẹp. 
Về sau khi các đệ tử đến, 
Tôi cảm thấy tôi có mục đích trong tâm trí và các tâm niệm của tôi 
Giống như một người khách đang được cho ngồi ghế chủ tọa danh dự:
Tôi định nói tôi làm cái gì có tính tiện nghi ưu đãi. 
Giờ đây khi các đệ tử đến, 
Tôi cảm thấy tôi sầm mặt cau có nhìn vào chúng
Giống như các ác qủy đến từ cõi hoang dã : 
Tôi định nói tôi có các hòn đá làm cho chúng chạy mất .

CHASE THEM AWAY

*1

When this old dog was lying in solitude
After hearing the words of the trusty World- Protector, 
He had the desire to speak likewise.

*2

When I first met my teacher supreme,
I had the feeling of having found what I wanted
Like a merchant having reached the golden isle:
That's what is meant by engaging oneself in the many topics and their investigation.
When later I met my teacher supreme, I had the feeling of there being danger for me
Like a criminal facing the judge:
That's what is meant by getting a sound scolding. 
If now I meet my teacher supreme,
I have the feeling of meeting with an equal
Like pigeons sleeping in a temple:
That's what is meant by keeping one's distance. 
*3

When first I heard instructions,
I had the feeling of wanting to turn them immediately into action
Like a hungry person pouncing on food :
That 's what is meant by making experience of it. 
When later I heard instructions,
I had the feeling of great uncertainty
Like words spoken far away :
That's what is meant by not having got rid of notions. 
When now I hear instructions, 
I have the feeling of disgust
Like someone being made to eat his vomit again : 
That's what is meant by having no desire to ask questions.
*4

When first I went into solitude, 
I had the feeling of my mind being at ease
Like a traveler having reached his own house:
That's what is meant by enjoying one's stay. 
When later I went into solitude, 
I had the feeling of not being able to stay 
Like a beautiful girl living alone : 
That's what is meant by frequently coming and going.
When now I go into solitude, 
I have the feeling of it being a nice place to stay
Like an old dog about to die under some shelter: 
That's what is meant by tying up a corpse for disposal.

*5

When first I thought about vision,
I had the feeling of becoming overjoyed the loftier it grew
Like a wild bird searching for its nest:
That ' s what is meant by giving good advice. 
When later I thought about vision, 
I had the feeling of being lost
Like someone who has reached a crossroad :
That ' s what is meant by remaining silent.
When now I think about vision, 
I have the feeling of my head spinning
Like an old man telling stories to children :
That ' s what is meant by not believing it. 

*6

When first I thought about meditation, 
I had the feeling of delight in the joy and happiness it brought
Like a meeting of a man and woman of similar temperament : 
That 's what is meant by tasting the very essence of meditation. 
When later I thought about meditation, 
I had the feeling of being exhausted and tired
Like a weak person crushed by a heavy burden :
That's what is meant by short-lived meditation. 
When now I think of meditation , 
I have the feeling of it not lasting for a moment
Like a needle being balanced on a stone :
That 's what is meant by having no desire for meditation.

*7

When first I thought about conduct,
I had the feeling of being by constrained by constraints
Like a wild horse put into harness :
That 's what is meant by showing off. 
When later I thought about conduct, 
I had the feeling of being free to do what I liked
Like an old dog that has broken loose from the stake it was tied to :
That's what is meant by constraints having slipped.
When now I think about conduct, 
I have the feeling of it not being important
Like a harlot with no shame:
That's what is meant by there being neither happiness or misery.

*8

When first I thought about the goal,
I had the feeling of its attainment being something valuable
Like a cheat praising his merchandise:
That 's what is meant by having great expectations and desires.
When later I thought about the goal,
I had the feeling of it being something far away 
Like the ocean extending from here to there:
That's what is meant by having little dedication .
When now I think about the goal, 
I have the feeling of being without means 
Like a thief when the night is over :
That's what is meant by having cut off all expectations.

*9

When first a give a talk,
I had the feeling of being clever and important
Like beautiful girls parading in the marketplace:
That's what is meant by desiring to give talks.
When later I gave a talk, 
I had the feeling of being quite familiar with any topic
Like an old men telling worn stories over and again:
That 's what is meant by being loquacious. 
When now I give a talk, 
I have the feeling of overstepping my limits
Like an evil spirit harassed by spells:
That's what is meant by being embarrassed.
*10

When first I partook in debates, 
I had the feeling of making a reputation for myself
Like someone instituting legal action against an obnoxious adversary :
That 's what is meant by giving vent to righteous indignation. 
When later I partook in debates, 
I had the feeling of searching for the definite meaning
Like an upright judge looking for an honest witness : 
That 's what is meant by concentrating one's capacity. 
When now I partake in debates, 
I have the feeling that whatever is said will do 
Like a liar roaming about the countryside : 
That 's what is meant by everything just being fine .
*11

When first I wrote treatises,
I had the feeling of the words arising immediately 
Like the siddha composing the Dohas:
That’s what is meant by naturalness. 
When late I wrote treatises, 
I had the feeling of forcing the words together 
Like a skilled person fashioning his poems: 
That’s what is meant by expressing things beautifully. 
When now I write treatises, 
I have the feeling of futility
Like an inexperienced person drawing a road map:
That’s what is meant by not wasting ink and paper. 

*12

When I first gathered with intimate friends, 
I had the feeling of competitiveness
Like young men having met for an archery contest :
That 's what is meant by loving and hating. 
When later I gathered with intimate friends, 
I had the feeling of being in accord with all
Like whores having come to a fair:
That's what is meant by having many friends.
When now I gather with intimate friends, 
I have the feeling of not fitting into the human herd
Like a leper having ventured into a crowd: 
That's what is meant by staying alone.

*13

When first I saw wealth, 
I had the feeling of momentary joy
Like a child gathering flowers:
That 's what is meant by not hoarding riches and wealth. 
When later I saw wealth , 
I had the feeling of there never being enough
Like water being poured into a pot with a broken bottom : 
That what is meant by making small efforts to gain something.
When now I see wealth , 
I have the feeling of its being a heavy burden
Like an old beggar with too many children: 
That's what is meant by rejoicing in having nothing.

*14

When first I hired attendants and servants, 
I had the feeling of having to give them lots of work
Like hired workmen in a row : 
That 's what is meant by having good intentions.
When later I hired attendants and servants, 
I had the feeling of loosing my independence
Like child monks serving their superiors : 
That 's what is meant by severing all ties.
When now I hire attendants and servants, 
I have the feeling that whatever I have is lost 
Like a thievish dog having been let into one's house : 
That 's what is meant by doing things by yourself alone.

*15

When first disciples came, 
I had the feeling of self-importance
Like a servant having occupied the master's seat:
That's what is meant by a job well done.
When later disciples came, 
I had the feeling of my mind and thoughts having some purposes
Like q guest having been accorded the seat of honor:
That's what is meant by doing what is advantageous. 
When now disciples come,
I have the feeling of having to scowl at them 
Like demons rising from wilderness: 
That's what is meant by chasing them away with stones.

Chú thích của bản dịch Việt 
Patrul Rinpoche ý nói mỗi người nên tự học bằng cách chiếu soi thân ngữ tâm của chính mình -- không phải học bằng cách làm đệ tử người khác -- [ Đình tiền tạc dạ nhất chi mai -- trước sân khắc vào bóng đêm vẫn có một cành mai ] .

Để hiểu đại ý bài thơ, xin nhớ đến : 

1*

Bồ tát Long Thọ 
Ca Tụng Pháp Giới (Tán Pháp Giới Tụng) 
Năm bài tụng (ĐHP dịch)
------------------------------------------------------------ 
Tôi kính lễ pháp giới (pháp giới= phật tính = …)
Trú trong mỗi hữu tình
Nhưng họ không nhận biết
Nên nhân duyên ba cõi
(cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc)   (Tụng 1)

*
Do tịnh hóa vô-minh
Nguyên-nhân tâm ba cõi (tâm=a-lại-da thức)
Tịnh hóa là niết-bàn 
Và hơn nữa: pháp-thân   (Tụng 2)

*
‘Vô-thường’, ‘khổ’, ‘không’
Cả ba tịnh hóa tâm
Pháp tốt nhất tịnh tâm
Là pháp vô tự-tính   (Tụng 26)

*
Giác chẳng xa, chẳng gần,
Và chẳng đến, chẳng đi
Trú: hoặc thấy, không thấy,
Trong mù sương phiền-não.   (Tụng 49)

*
Thật-chứng trí bát-nhã
Đạt vô-thượng tịch-tĩnh
Thế nên kinh tạng nói:
Trú: tuệ-tri chính mình .   (Tụng 50) 
--------------------------------------------------------------
Nagarjuna—In Praise of Dharmadhatu
(Commentary by Karmapa the third,
Translated & Introduced by Karl Brunnholzl -2007 ) 
---------------------------------
I bow to you, the dharmadhatu,
Who resides in every sentient being,
But if they aren’t aware of you
They circle through this triple being   (Stanza 1)
--------------
Due to just that being purified
What is such circling’s cause,
This very purity is then nirvana.
Likewise, dharmakaya is just this.  (Stanza 2)
---------------

‘Impermanence’, ‘suffering’, ‘empty’,
These three, they purify the mind.
The dharma purifying mind the best
Is the lack of any nature.  (Stanza 26)
-------------
Enlightenment is neither far nor near,
And neither does it come nor go.
It’s whether it is seen or not,
Right in the midst of our afflictions.   (Stanza 49)
------------ 
By dwelling in the lamp of prajna,
It turns into peace supreme.
So the collection of sutras says:
‘By exploring your self, you should rest!’  (Stanza 50)
----------------------
********
Patrul Rinpoche

Hãy làm cho chúng chạy mất

Bản dịch Anh: Patrul Rinpoche. Chase them away. Translated by Herbert V. Guenther.

Bản dịch Việt: Đặng Hữu Phúc

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
05 Tháng Mười 2015(Xem: 7290)
Một ngày nọ, khi Milarepa đang ở trong hang động một mình thì hai vị khách tìm đến hỏi han. - Ông ở một mình à? Ông không thấy cô đơn sao? - Tôi luôn luôn sống với một người nào đó, không bao giờ đơn độc. Ngài trả lời. - Nhưng ông sống với ai? Người trẻ tuổi hơn trong hai người hỏi ngài.
20 Tháng Chín 2015(Xem: 5240)
Phía trước, ở giữa biển mây phẩm vật cúng dường Đức Phổ Hiền, / Nơi an trú của chư vị lama, Yidam, Tam Bảo và Hộ Pháp / Cùng các đấng hiền thánh đã thành tựu chân lý; / Xin hoan hỷ nhận mây cúng dường các phẩm vật này, và ban cho con chân lý tối thượng.
13 Tháng Tám 2015(Xem: 5443)
Đây là một bài ca tụng mười bảy đại sư Nalanda được đặt danh đề “Mặt Trời Chiếu Sáng Ba Phương Diện Chánh Tín”.
08 Tháng Tám 2015(Xem: 8363)
Bởi ta đã thực hành trong cuộc đời, ta sẽ không sợ hãi khi tiến trình của sự hấp hối bắt đầu. Chúng ta sẽ bám rễ vào niềm tin và biết rõ thái độ nào là lợi lạc và thái độ nào không có lợi trong tiến trình này.
25 Tháng Bảy 2015(Xem: 4563)
Như đã được đề cập đến trong chương trước, trong tất cả chúng sinh trong cõi luân hồi đều mang trong mình Phật tánh. Cho dù là vậy, có phải tất cả chúng sinh trong 5 cõi: địa ngục, quỷ đói, súc sinh, atula và cõi trời đều có khả năng để tu thành chánh quả? Câu trả lời là Không. Chỉ có ở “Kiếp người quý báu” mới hội tụ đủ 2 phẩm chất của Thiện và Duyên và tâm phát khởi 3 Lòng tin mới có đủ những điều kiện thuận lợi để tu tập chánh pháp.
03 Tháng Bảy 2015(Xem: 5997)
Dù người ta tin tưởng bất kỳ điều gì về sự thực của những thiên thần hay quỷ ma hung dữ, rõ ràng là những nhà lãnh đạo của sự sùng bái Dolgyal Shugden chẳng làm gì hết trong hơn 30 năm qua