Phân tích nhiệm vụ và chức năng trong việc chế tài, cất chức một thành viên theo Hiến Chương GHPGVNTN, Quy Chế Viện Tăng Thống và Nội Quy Viện Hóa Đạo
A. ĐỨC TĂNG THỐNG:
- Hiến Chương tu chính trong Đại Hội IX ngày 12.11.2011, Chương thứ Tư, Mục “Đức Tăng Thống, Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương & Viện Tăng Thống,” tiểu mục “Nhiệm vụ Đức Tăng Thống”, Điều thứ 11 không có điều khoản nào cho thấy Đức Tăng Thống có quyền ban hành bất cứ giáo chỉ hay quyết định cất chức, loại bỏ, tẫn xuất thành viên nào của Giáo Hội. Ngài chỉ “ban giáo chỉ tấn phong Ban Chỉ Đạo Viện Hóa Đạo sau khi Đại Hội GHPGVNTN bầu cử.” Nói chung là chỉ có thêm, không có bớt.
- Quy Chế Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương & Văn Phòng Viện Tăng Thống, Chương thứ Hai, Nhiệm Vụ và Quyền Hạn, Điều thứ 5: Viện Tăng Thống, cho thấy tất cả mọi quyết định của Giáo Hội đều do Viện Tăng Thống “duyệt xét” và “đệ trình” Đức Tăng Thống chuẩn y, chứ không có điều khoản nào cho phép Đức Tăng Thống toàn quyền quyết định, ban hành Giáo chỉ mà không thông qua Hội Đồng Lưỡng Viện.
- Chiếu Hiến Chương và Qui Chế Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương & Văn Phòng Viện Tăng Thống nói trên, nếu một văn kiện nào được phát tán, ban hành với danh nghĩa Đức Tăng Thống mà không thông qua Hội Đồng Giáo Phâm Trung Ương và Viện Tăng Thống, không có con dấu của Viện Tăng Thống, văn kiện ấy không giá trị và cần được sự xác minh của Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương & Viện Tăng Thống. Đây là cách bảo vệ thanh danh Đức Tăng Thống và sự an nguy của Giáo Hội, chứ không phải biện pháp chế tài.
B. VIỆN TRƯỞNG VIỆN HÓA ĐẠO:
- Do Đại Hội GHPGVNTN bầu cử, Viện Tăng Thống đệ trình Đức Tăng Thống ban Giáo Chỉ tấn phong (chiếu các chương, mục, điều khoản đã nói ở trước), muốn giải nhiệm chức vụ này, phải qui chiếu Hiến Chương và Nội Quy Viện Hóa Đạo, không cá nhân nào dù là Đức Tăng Thống được quyền giải nhiệm, cất chức, chấm dứt vai trò và quyền hạn của Viện Trưởng Viện Hóa Đạo.
- Theo Hiến Chương GHPGVNTN, Chương thứ Tư, Mục “Viện Hóa Đạo”, Điều thứ 18, “Ban Chỉ Đạo VHĐ do Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương đề cử, Đại Hội GHPGVNTN bầu cử và Đức Tăng Thống tấn phong”, cho thấy rằng để giải nhiệm chức vụ này cũng chỉ có Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương và Đại Hội (thường niên, khoáng đại, bất thường) GHPGVNTN quyết định, Đức Tăng Thống chỉ chuẩn y. Không có đề cử, đệ trình, duyệt xét từ Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương và Đại Hội, không cá nhân nào dù là Tăng Thống, được quyền bãi nhiệm, cất chức, chấm dứt vai trò và quyền hạn của thành viên Viện Hóa Đạo.
- Cũng theo Hiến Chương GHPGVNTN, Chương thứ Tư, Mục “Viện Hóa Đạo”, Điều thứ 28, “Một trong các Chức Vị thuộc Viện Hóa Đạo có thể bị giải nhiệm. Nếu là Chức Vị trong Ban Chỉ Đạo (từ chức Tổng Vụ Trưởng trở lên) thì do Ban Chỉ Đạo Viện Hóa Đạo trình Hội Đồng Giám Luật xét và trình Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương biểu quyết, Đức Tăng Thống duyệt y.” Với điều 28 này, chức vị Viện trưởng Viện Hóa Đạo không thể bị cất chức, bãi nhiệm, chấm dứt bởi bất cứ cá nhân nào dù là Tăng Thống.
C. VĂN PHÒNG II VIỆN HÓA ĐẠO:
Hiến Chương GHPGVNTN, Chương thứ Chín, Mục “GHPGVNTN Hải Ngoại”, Điều thứ 36, Tiểu mục 2 “Văn Phòng II Viện Hóa Đạo”, tiết “Pháp Lý Văn Phòng II Viện Hóa Đạo”, thì “Văn Phòng II Viện Hóa Đạo trực thuộc sự điều hành và chỉ đạo của Viện trưởng Viện Hóa Đạo trong nước. Thành viên VPII Viện Hóa Đạo do Viện trưởng Viện Hóa Đạo thỉnh tuyển và chỉ định.”
Do vậy, Văn Phòng II Viện Hóa Đạo hoặc bất cứ chức vị nào thuộc Văn Phòng II Viện Hóa Đạo không thể bị cất chức, bãi nhiệm, chấm dứt vai trò và quyền hạn bởi bất cứ ai dù là Tăng Thống; chỉ có Viện trưởng Viện Hóa Đạo mới có thẩm quyền cất chức, bãi nhiệm các thành viên Văn Phòng II Viện Hóa Đạo. Cho nên, nếu có giáo chỉ hay bất kỳ văn kiện nào không phải của Viện trưởng Viện Hóa Đạo thì Văn Phòng II Viện Hóa Đạo không thể “khâm tuân”, không thể “chiếu hành.”
D. PHÒNG THÔNG TIN PHẬT GIÁO QUỐC TẾ:
Cũng theo Hiến Chương GHPGVNTN, Chương thứ 9 nói trên, Tiểu mục 3 “Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế” (PTTPGQT) thì “Giáo Hội cho thiết lập Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế trực thuộc Viện Hóa Đạo…” và “Khi tình hình cho phép, Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế và Phòng Liên Lạc Quốc Tế sẽ được thiết lập trong nước thuộc Tổng Vụ Truyền Thông Viện Hóa Đạo.” Điều này cho thấy PTTPGQT hoàn toàn do Viện Hóa Đạo đề cử, hoặc ra quyết định công nhận tính cách pháp nhân và pháp lý của nó. Viện trưởng Viện Hóa Đạo có quyền chỉ định thành lập hoặc bãi bỏ 3 trong 4 cơ quan thuộc GHPGVNTN Hải Ngoại (Văn Phòng II Viện Hóa Đạo, Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế, Phòng Liên Lạc Quốc Tế).
(Trích tài liệu Hiến Chương, Quy Chế Viện Tăng Thống và Nội quy Viện Hóa Đạo GHPGVNTN)
Ban Biên Tập