Lợi dưỡng quá nặng

08 Tháng Chín 201403:38(Xem: 5713)
LỢI DƯỠNG QUÁ NẶNG
Quảng Tánh

ni gioi ngay nay 2Ai cũng biết rằng, có thực mới vực được đạo. Dĩ nhiên, nếu thiếu thốn và khốn khó quá thì tu tập cũng bị trở ngại nhưng ngược lại đầy đủ và sung mãn quá đôi khi lại không phải là điều hay. Nhất là hành trình chứng đạt giải thoát thì luôn đi ngược với sự chấp thủ, cần phải xả ly và buông bỏ đến tận cùng. Nếu một hành giả chưa thành tựu A-la-hán, thiết nghĩ cũng rất cần tỉnh giác đối với cung kính và lợi dưỡng, vì đó thực sự là một chướng ngại.

“Lợi dưỡng quá nặng” không chỉ đơn thuần là chướng ngại đạo, khó có thể đạt được mục tiêu giải thoát của người xuất gia mà nó còn là một trong những tác nhân quan trọng khiến đạo pháp đi đến chỗ suy đồi, diệt vong. Theo các nhà nghiên cứu, một trong những nguyên nhân dẫn đến sự suy vong của Phật giáo Ấn Độ (trước khi bị đạo Hồi xóa sổ) là do chùa chiền và Tăng sĩ thời bấy giờ trở nên quá giàu có, “lợi dưỡng quá nặng” khiến các tệ đoan xuất hiện, làm suy yếu nghiêm trọng nội lực thanh tịnh của Tăng-già và làm xói mòn niềm tin của Phật tử.

Và điều này, Thế Tôn đã cảnh báo cho tứ chúng từ thuở xa xưa, khi Ngài còn tại thế:

“Một thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Lợi dưỡng quá nặng khiến người không đến được đạo Vô thượng Chánh chân. Vì sao như thế? Này các Tỳ-kheo, Đề-bà-đạt-đa ngu si kia nhận năm trăm nồi cơm của Vương tử Ba-la-lưu-chi (A-xà-thế) cúng dường. Nếu ông ta không cho, Đề-bà-đạt-đa ngu si trọn không tạo việc ác này. Vì Vương tử Ba-la-lưu-chi hàng ngày đem năm trăm nồi cơm đến cúng dường nên Đề-bà-đạt-đa mới khởi năm điều nghịch ác, thân hoại mạng chung sanh trong địa ngục A-tỳ. Do phương tiện này mà biết lợi dưỡng quá nặng khiến người chẳng đến được đạo Vô thượng Chánh chân. Nếu chưa sanh tâm lợi dưỡng, chớ nên sanh, đã sanh thì nên diệt đi. Như thế, các Tỳ-kheo, nên học điều này!

Bấy giờ các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.

(Kinh Tăng nhất A-hàm, tập I, phẩm Nhập đạo,
VNCPHVN ấn hành, 1997, tr.147)

Chính Đức Phật đã xác định, “lợi dưỡng quá nặng khiến người không đến được đạo Vô thượng Chánh chân”. Nghĩa là, sự thụ hưởng vật chất càng đầy đủ và sung túc bao nhiêu thì có nguy cơ xa rời đạo quả giải thoát bấy nhiêu. Vẫn biết, vật chất và lợi dưỡng tự thân nó vốn không có lỗi, chính tâm tham lợi dưỡng của con người mới là vấn đề.

Khi đời sống xã hội được nâng cao thì sự cúng dường của bá tánh ngày càng nồng hậu. Dĩ nhiên cúng dường thanh tịnh là một trong những việc công đức, là sự hộ trì Tam bảo. Nhưng không phải ai hay lúc nào cũng hội đủ duyên lành để cúng dường thanh tịnh, như pháp. Còn có không ít trường hợp cúng dường không thanh tịnh, ở người cúng, người nhận, hoặc cả hai, và kết quả của những việc ấy không phải đều là công đức hay hộ trì mà đôi khi còn mang đến sự tổn hại cho đạo pháp.

Ở pháp thoại này, Thế Tôn đã chỉ ra rằng, chính sự cúng dường hậu hĩ mà bất tịnh của A-xà-thế đã làm biến chất tu hành của Đề-bà-đạt-đa, khiến ông trở thành phản đồ, hại đạo. Vậy có nên chăng, cần thận trọng và giác tỉnh (thậm chí có thể khước từ) trước những sự cúng dường dễ dãi, ẩn giấu những dụng ý riêng. Cho nên, nhìn thấy chùa chiền phát triển nguy nga to lớn, người tu đông nhiều mà cho rằng Phật giáo hưng thịnh thì thật chủ quan, vì điều đó chỉ mới phản ánh được cái hình thức bên ngoài.

Phật giáo là một thiết chế ổn định và phát triển nhờ vào sự thanh tịnh cúng dường. Nhưng ngược lại, chính sự cúng dường và thọ dụng không thanh tịnh lại tiềm ẩn nguy cơ hại đạo, tạo ra những hiểm họa khó lường. Vấn đề là, người tu thay mặt Tam bảo thọ nhận của cúng dường thì cần giác tỉnh, luôn quán niệm “Nếu chưa sanh tâm lợi dưỡng, chớ nên sanh, đã sanh thì nên diệt đi”, xem lợi dưỡng chỉ là phương tiện thì mới không bị lợi dưỡng nhấn chìm, và có thể thảnh thơi làm lợi đạo, ích đời.

Quảng Tánh

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
16 Tháng Chín 2014(Xem: 6144)
Chúng ta đang sống trong cõi dục, sinh ra từ tham ái nên mọi người, mọi loài trên thế gian này đều chịu kiềm tỏa và chi phối của dục vọng. Sự khác nhau giữa các chúng sanh là dục vọng nhiều hay ít tùy theo biệt nghiệp của mỗi người. Có không ít trường hợp vì nghiệp lực, dục vọng quá nặng nề đã che lấp tâm trí biến họ thành loại chẳng phải người, mất hết lương tri và nhân tính.
31 Tháng Tám 2014(Xem: 5988)
Một trong những phẩm hạnh cao đẹp của người đệ tử Phật là biết ơn và đền ơn. Ơn nghĩa trong cuộc đời thật bao la rộng lớn, bao trùm khắp tất cả mọi chúng sanh và hết thảy sự vật. Giáo điển nhà Phật khái quát ơn nghĩa trong đời thành bốn ơn sâu nặng: Ơn cha mẹ sanh dưỡng, ơn chúng sanh vạn loại, ơn quốc gia xã hội, ơn Tam bảo thiêng liêng.
25 Tháng Tám 2014(Xem: 6080)
Đời người, nếu nói chung ai cũng ước chừng khoảng trên dưới “ba vạn sáu ngàn ngày”, ngót nghét cả trăm năm. Nhưng trong thực tế thì mỗi người có một tuổi thọ khác nhau, tùy nghiệp duyên của chính mình. Có người trường thọ, trăm tuổi còn dư. Có người cũng bước lên ngưỡng tuổi “bảy mươi xưa nay hiếm”. Tuy vậy, có không ít người ra đi lúc tuổi còn xanh hoặc vẫn còn thơ bé. Thậm chí, có người không có được cơ hội chào đời cũng phải chóng vánh kết thúc một đời.
23 Tháng Tám 2014(Xem: 6604)
Nhìn theo hướng lạc quan, hiện chúng ta đang sống trong một thế giới ngày càng phát triển và kiện toàn về nhiều phương diện. Bình tâm mà suy xét thì tuy có phát triển nhưng đời sống nhân loại lại luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ và hiểm họa. Không ai có thể dám chắc bất cứ điều gì ở tương lai khi mà mâu thuẫn, xung đột, chiến tranh, thảm họa, dịch bệnh, thiên tai… cứ chực chờ, đoanh vây, hủy diệt sự sống con người.
14 Tháng Tám 2014(Xem: 6948)
Là Phật tử, chúng ta đều tin hiểu lời Phật mà thực hành hiếu đạo trong đời sống hàng ngày. Cha mẹ, hai đấng sanh thành có một địa vị quan trọng trong tâm thức của người con Phật, ngang bằng với Phật và các vị Đại Bồ-tát, nên “gặp thời không có Phật, khéo phụng thờ cha mẹ tức là phụng thờ Phật vậy”(Kinh Đại tập).
20 Tháng Bảy 2014(Xem: 7070)
Nhằm hộ trì Chánh pháp cũng như để vun bồi phước báo cho mai hậu, pháp hành phổ biến nhất cho hàng Phật tử là bố thí và cúng dường. Dĩ nhiên có tài vật thì chúng ta có thể thực hành bố thí. Tuy vậy, nếu khéo léo hơn, thì cũng chừng ấy tài vật, nhưng việc bố thí của chúng ta sẽ gặt hái được nhiều lợi ích hơn.
14 Tháng Bảy 2014(Xem: 6348)
Quán niệm vô thường là một trong những nội dung tu tập căn bản của người Phật tử. Mọi sự mọi vật quanh ta luôn vận động, biến đổi từng phút, từng giây. Thấy rõ như vậy để biết rằng những gì mà mình hay nhận lầm là ta và của ta, là vĩnh hằng bất biến, thực ra không có gì bền chắc cả.
06 Tháng Bảy 2014(Xem: 10039)
Niệm Phật là pháp môn tu khá phổ biến hiện nay. Pháp môn này được những người con Phật thực tập rất tinh chuyên từ thời Thế Tôn còn tại thế. Những cách tu niệm Phật như trì danh niệm Phật, quán tượng niệm Phật, quán tưởng niệm Phật… đã có từ thời Phật Thích Ca, do chính Ngài chỉ dạy.
02 Tháng Bảy 2014(Xem: 6062)
Mỗi người được sinh ra ở trên đời với một thân phận, hoàn cảnh khác nhau. Họ không có quyền chọn lựa cho mình nơi để sinh ra vì đó là nghiệp dĩ. Tuy nhiên, con người hoàn toàn có thể phấn đấu cải tạo nghiệp lực, chuyển hóa thân tâm và hoàn cảnh theo hướng tích cực, tốt đẹp hơn. Cuộc sống là một quá trình đấu tranh giữa cái thiện và cái ác.
30 Tháng Sáu 2014(Xem: 6992)
Là người con Phật, ai cũng nguyện trọn đời quy y Tăng và nhất quyết không quy y thầy tà, bạn xấu. Dĩ nhiên, với tâm từ, chúng ta không trách móc hay oán hận hoặc tẩy chay bất cứ vị thầy, bạn nào không xứng đáng nhưng quyết không thân cận, hợp tác với họ, vì Thế Tôn đã từng khuyến cáo “chớ cùng ác tri thức tùng sự”.