Lời Mở Đầu

Cách đây ít lâu tôi có đến thuyết giảng tại một trường đại học. Thuyết trình viên trước tôi nói khoảng một tiếng rưỡi đồng hồ, quá giờ quy định. Khoảng thời gian nghỉ ngơi giữa hai buổi diễn thuyết của chúng tôi bị thu hẹp lại, và tôi bị gọi lên bục giảng ngay sau đó. Để tỏ sự quan tâm đến những thính giả, tôi mở đầu bằng câu hỏi: “Quý vị đã có thì giờ đi tiểu hết chưa?” 

Cử tọa rõ ràng là bị bất ngờ trước câu hỏi của tôi. Lại càng ngạc nhiên hơn nữa, khi họ thấy người đang đứng trước mặt họ, nói về chuyện tiểu tiện, lại là một vị sư. Mọi người cười ầm lên. 

Bắt đầu như vậy rồi, tôi lại tiếp tục lái vào tiêu điểm. “Tiểu tiện không phải là một việc người khác làm dùm bạn được. Chỉ có mình mới tiểu cho chính mình được thôi.” Câu này thật sự đã phá vỡ khoảng cách, và họ cười còn tận tình hơn nữa. 

Nhưng thực sự ta phải thấy rằng, “chỉ có mình mới đi tiểu cho chính mình được thôi, không ai khác có thể làm thế được”, là một nhận định hoàn toàn nghiêm túc. 

Thời xa xưa bên Tầu, có một vị tăng nhập chúng tu nhiều năm trong thiền viện của thiền sư Đại Huệ, nhưng mặc dù đã hết sức tinh tấn, ông vẫn không giác ngộ được. Một hôm thầy ra lệnh cho ông đem một lá thư đến một nơi xa xôi thuộc vùng Trường Sa. Chuyến đi này, vừa đi vừa về, có thể mất đến nửa năm như chơi. Vị tăng nghĩ: “Tôi làm gì có thì giờ ở thiền viện này tu tập mãi mãi được! Ai mà rảnh rỗi đi làm một công việc như thế này!” Tăng bèn hỏi ý kiến của sư huynh về vấn đề này. 

Sư huynh bật cười khi nghe vị tăng nói đến vấn đề nan giải này. “Dù có đang đi du hành đệ cũng vẫn thiền được cơ mà! Thôi được rồi, ta sẽ đi cùng với đệ.”, ông đề nghị như vậy, và thế là hai người bắt đầu ra đi trong cuộc hành trình. 

Một hôm, khi họ đang đi trên đường, sư đệ bỗng bật lên khóc. “Em đã tu bao nhiêu năm nay rồi, mà tới giờ vẫn chưa thấy đạt được gì cả. Rồi bây giờ, lang thang đi khắp nơi như thế này, làm sao mà em giác ngộ được chứ,” ông than thở. 

Nghe vậy, sư huynh vận dụng hết sức lực để nói một cách thật mạnh bạo phũ phàng như tát nước: “Ta sẽ làm tất cả những gì có thể làm được cho đệ trong chuyến đi này,” “Nhưng có năm điều mà ta không thể làm được thế cho đệ. Đó là: 

Ta không thể mặc quần áo thế cho đệ được. Ta không thể ăn thế cho đệ được. Ta không thể đại tiện cho đệ được. Ta không thể tiểu tiện cho đệ được. Và ta không thể vác đệ lên vai mà sống cuộc đời của đệ thế cho đệ được.” 

Khi nghe những câu nói này, vị sư đệ bỗng bừng tỉnh ra khỏi cơn mê và được đại ngộ. 

Tôi hi vọng rằng, khi đọc những lời này, bạn sẽ nhận ra rằng những gì tôi nói ở đây không phải chỉ là về tôi hay về những điều xẩy ra ở đâu đâu. Không phải như thế, những điều tôi nói đây chính là những vấn đề khẩn thiết của các bạn .