4. Tình Bạn Tốt Đẹp Trong Đời Sống Xuất Gia

4. TÌNH BẠN TỐT ĐẸP TRONG ĐỜI SỐNG XUẤT GIA

(1) Thế Tôn nói với Tôn giả Ānanda

Rồi tôn giả Ānanda đi đến Thế Tôn, đảnh lễ Ngài, ngồi xuống một bên và bạch Thế Tôn:

          -  Bạch Thế Tôn, đây là một nửa của đời sống phạm hạnh, đó là, tình bạn tốt đẹp, tình bạn đồng hành tốt đẹp, tình bạn đồng chí hướng tốt đẹp.

          - Không phải như vậy, Ānanda! Không phải như vậy, Ānanda! Đây là toàn bộ đời sống phạm hạnh, đó là, tình bạn tốt đẹp, tình bạn đồng hành tốt đẹp, tình bạn đồng chí hướng tốt đẹp. Khi một tỷ-kheo có một người bạn tốt, một người đồng hành tốt, một người đồng chí hướng tốt, thì điều được mong đợi là vị ấy sẽ phát triển và tu tập Bát Thánh Đạo.

          - Và này Ānanda, một tỷ-kheo có một người bạn tốt, một người đồng hành tốt, một người đồng chí hướng tốt, làm thế nào vị ấy  phát triển và tu tập Bát Thánh Đạo? Ở đây, này Ānanda, vị Tỷ-kheo tu tập Chánh tri kiến, đặt trên nền tảng viễn ly, ly tham, và đoạn diệt, đạt kết quả  giải thoát rốt ráo. Vị ấy tu tập Chánh tư duy…Chánh ngữ…Chánh nghiệp…Chánh mạng…Chánh tinh tấn…Chánh niệm…Chánh định, đặt trên nền tảng viễn ly, ly tham, và đoạn diệt, đạt kết quả giải thoát rốt ráo. Này Ānanda, bằng cách này, một tỷ-kheo có một người bạn tốt, một người đồng hành tốt, một người đồng chí hướng tốt, vị ấy phát triển và tu tập Bát Thánh Đạo.

          - Này Ānanda, cũng bằng pháp môn sau đây, có thể hiểu được làm thế nào toàn bộ đời sốngphạm hạnh là tình bạn tốt đẹp, tình bạn đồng hành tốt đẹp, tình bạn  đồng chí hướng tốt đẹp: này Ānanda, bằng cách nương tựa vào ta như một người bạn tốt đẹp,  chúng sinh phải chịu sự chi phối của sanh sẽ được giải thoát khỏi sanh; chúng sinh phải phải chịu sự chi phối của già sẽ được giải thoát khỏi già; chúng sinh phải phải chịu sự chi phối của  chết  sẽ được giải thoát khỏi chết ; chúng sinh phải phải chịu sự chi phối của sầu bi, than van, đau đớn, thất vọng và tuyệt vọng sẽ được giải thoát khỏi sầu bi, than van, đau đớn, thất vọng và tuyệt vọng. Bằng pháp môn này, này Ānanda, có thể hiểu  toàn bộ đời sống phạm hạnh là tình bạn tốt đẹp, tình bạn đồng hành tốt đẹp, tình bạn đồng chí hướng tốt đẹp .”

                    ( Tương Ưng BK.V- Phẩm Vô Minh:( 2.II), tr 10-12 )

( 2) Khi một Tỷ-kheo có nhữngbạn tốt

“ Này Meghiya, khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, có năm pháp đưa đến thuần thục. Thế nào là năm ? (1) Ở đây, Này Meghiya, Tỷ kheo có những người bạn tốt, bạn đồng hành tốt, bạn  đồng chí hướng tốt. Khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, đây là pháp thứ nhất đưa đến thuần thục.(2) Lại nữa, này các Tỷ-kheo, một Tỷ-kheo có giới hạnh, sống biết chế ngự trong giới luật Pātimokha  (Ba-la-đề-mộc-xoa ) (5),  đầy đủ chánh hạnh uy nghi, thấy được sự  nguy hại trong những lỗi lầm nhỏ nhặt. Đã chấp nhận  rèn luyện theo đúng luật, vị ấy tu học theo đúng các học pháp. Khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, đây là pháp thứ hai đưa đến thuần thục. (3) Lại nữa, một Tỷ-kheo vui lòng lắng nghe, không thấy trở ngại hay khó khăn, các pháp thoại về nếp sống khổ hạnh đưa đến mở rộng tâm thức. Khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, đây là pháp thứ ba đưa đến thuần thục.(4) Lại nữa, một Tỷ-kheo đã khởi tâm tinh tấn từ bỏ các pháp bất thiện và thành tựu các thiện pháp; vị ấy mạnh mẽ, cương quyếttrong thực hành, không từ bỏ nhiệm vụ tu tập các thiện pháp.  Khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, đây là pháp thứ tư đưa đến thuần thục.(5) Lại nữa, một Tỷ-kheo có trí tuệ, thành tựu trí tuệ để thấy được sự sanh diệt của các pháp cao thượng và thâm sâu đưa đến đoạn tận hoàn toàn mọi khổ đau. Khi tâm giải thoát chưa được thuần thục, đây là pháp thứ năm đưa đến thuần thục.

“ Này Meghiya, khi  một Tỷ kheo có những người bạn tốt, bạn đồng hành tốt, bạn đồng chí hướng tốt, thì điều được mong đợi là vị ấy sẽ trở thành một Tỷ-kheo có giới hạnh, sống biết chế ngự trong giới luậtPātimokha; vị ấy vui lòng lắng nghe, không thấy trở ngại hay khó khăn, các pháp thoại về nếp sống khổ hạnh đưa đến mở rộng tâm thức; vị ấy khởi tâm tinh tấn từ bỏ các pháp bất thiện và thành tựu các thiện pháp; vị ấy có trí tuệ, thành tựu trí tuệ để thấy được sự sanh diệt của các pháp cao thượng và thâm sâuđưa đến đoạn tận hoàn toàn mọi khổ đau.”

                              (Tăng Chi BK IV, Ch.IX (III):3, tr. 72-74 )