Chương XVII – KODHAVAGGA - (Phẩm Phẫn Nộ)

221.

Bước qua phẫn nộ, ngã kiêu

Cắt lìa ràng buộc kết neo phận đời

Danh tâm, sắc tướng xa rời

Khổ nào theo dính gót người vô sân?

Kodhaṃ jahe vippajaheyya mānaṃ

saṃyojanaṃ sabbamatikkameyya,

taṃ nāmarūpasmimasajjamānaṃ

akiñcanaṃ nānupatanti dukkhā.

­œ

222.

Tâm sân bộc phát rất nhanh

Chiếc xe trượt dốc, hãm phanh, khó chừ!

Có người chế ngự được ư?

Như Lai sẽ gọi trượng phu đời này!

Ai người chận được tâm sân

Như dừng ngay lại xe lăn trượt bờ

Đánh xe thiện xảo chẳng ngờ

Còn bao kẻ khác, cầm hờ dây cương!

Yo ve uppatitaṃ kodhaṃ

rathaṃ bhantaṃva vāraye,

tamahaṃ sārathiṃ brūmi

rasmiggāho itaro jano.

­œ

223.

Không sân, chế ngự hận sân

Với người xấu ác, ta cần tốt vui

Bố thí, diệt xan tham rồi

Lấy đức chân thật, thắng lời dối gian!

Akkodhena jine kodhaṃ

asādhuṃ sādhunā jine,

jine kadariyaṃ dānena

saccena alikavādinaṃ.

­œ

224.

Chân thật là đức làm đầu

Chẳng nên phẫn hận là câu nằm lòng

Dẫu nghèo vẫn chẳng rít rong

Ba điều tốt ấy – thong dong cảnh trời!

Saccaṃ bhaṇe na kujjheyya

dajjā’ appampi yācito;

Etehi tīhi ṭhānehi,

gacche devāna santike.

­œ

225.

Không tổn hại: Bậc hiền nhơn!

Nói, làm, suy nghĩ chánh chơn chế mình

Thấm sâu trạng thái quang minh

Chẳng sầu, chẳng muộn, vô sinh Niết-bàn!

Ahiṃsakā ye munayo

niccaṃ kāyena saṃvutā,

te yanti accutaṃ ṭhānaṃ

yattha gantvā na socare.

­œ

226.

Người luôn tỉnh giác ngày đêm

Kỷ cương, tự chế tinh chuyên pháp hành

Tâm chơn hướng cõi Vô Sanh

Bao nhiêu lậu hoặc tan tành còn đâu!

Sadā jāgaramānānaṃ

ahorattānusikkhinaṃ,

nibbānaṃ adhimuttānaṃ

atthaṃ gacchanti āsavā.

­œ

227.

Nên biết này A-tu-la!

Đời này cũng vậy, đời qua khác gì

Ngồi im là bị chúng nghi!

Nói nhiều liền bị chúng khi lắm lời!

Nói vừa cũng bị chê cười

Nói ít vẫn bị miệng người thế gian!

Porāṇametaṃ atula

netaṃ ajjatanāmiva,

nindanti tuṇhimāsīnaṃ

nindanti bahubhāṇinaṃ,

mitabhāṇimpi nindanti

n’atthi loke anindito.

­œ

228.

Tuy nhiên, định luật bất toàn

Không đâu có kẻ được hoàn toàn khen

Hoàn toàn bị chúng chê gièm

Hoàn toàn chẳng có khen luôn, chê hoài!

Na cāhu na ca bhavissati

na cetarahi vijjati,

ekantaṃ nindito poso

ekantaṃ vā pasaṃsito.

­œ

229.

Phải luôn tự kiểm hằng ngày

Bậc trí khen ngợi người hay xét mình

Giới nghi chẳng chỗ chê khinh

Thanh cao phẩm hạnh, kiến minh tròn đầy.

Yañce viññū pasaṃsanti

anuvicca suve suve,

acchiddavuttiṃ medhāviṃ

paññāsīlasamāhitaṃ.

­œ

230.

Vị ấy như tấm vàng y

Có ai lại dám khinh khi các ngài

Chư Thiên, Phạm Đế, loài người

Cũng đều hoan hỷ hết lời tán dương!

Nikkhaṃ jambonadasseva,

ko taṃ ninditumarahati;

Devāpi naṃ pasaṃsanti,

brahmunāpi pasaṃsito.

­œ

231.

Giữ thân, phải biết canh phòng,

Gìn thân, bảo vệ hết lòng nay mai!

Xả ly hành ác mới tài

Trang nghiêm thân hạnh, hỡi ai, mặc dầu!

Kāyappakopaṃ rakkheyya

kāyena saṃvuto siyā,

kāyaduccaritaṃ hitvā

kāyena sucaritaṃ care.

­œ

232.

Gìn ngôn, giữ khẩu phải phòng

Khẩu ngôn bảo vệ hết lòng mới hay!

Xả ly ác khẩu, làm ngay

Trang nghiêm khẩu hạnh mới tày trượng phu!

Vacīpakopaṃ rakkheyya

vācāya saṃvuto siyā,

vacīduccaritaṃ hitvā

vācāya sucaritaṃ care.

­œ

233.

Gìn tâm, giữ ý phải phòng

Ý tâm bảo vệ hết lòng mới hay!

Xả ly ác ý, làm ngay!

Trang nghiêm ý hạnh mới tày trượng phu!

Manopakopaṃ rakkheyya

manasā saṃvuto siyā,

manoduccaritaṃ hitvā

manasā sucaritaṃ care.

­œ

234.

Người khôn, biết điều phục thân

Ngăn phòng lời nói do sân ác hành

Thu thúc tâm ý trong lành

Khéo thay! Toàn hảo ba sanh nghiệp nầy!

Kāyena saṃvutā dhīrā

atho vācāya saṃvutā,

manasā saṃvutā dhīrā